به منظور آشنایی هر چه بیشتر و بهتر شما عزیزان در امر آموزش موسیقی به شیوه ی آکادمیک ، بر آن شدیم تا مقاله ای کوتاه و مختصر تدوین نموده و ارائه نمائیم . امید که این مطالب کوتاه و مختصر ، روزنه ای باشد در جهت آموزش اصولی و آکادمیک فرزندانمان .

لازم به توضیح می باشد که این مقاله در دو بخش تنظیم شده است ، که بخش اول آن به چگونگی فراگیری موسیقی و زمان مناسب برای شروع آموزش موسیقی می پردازد ، و پیرامون انتخاب مربی و شیوه تمرین و ... بحث می کند .در بخش دوم نیز به روشهای آسیب شناسی تمرین و ایجاد انگیزه و حفظ علاقه برای یاد گیری و تمرین موسیقی می پردازد .

بخش اول

زمان مناسب برای شروع فراگیری موسیقی

بدیهی است که در امر مهم آموزش موسیقی مقاله ها ، تجربه ها و آمارهای گوناگون وجود دارد .اما با توجه به تجربه شخصی بنده و شناختی که در طی سالیان طولانی تدریس از استعداد نهفته کودکان کسب نموده ام ، بدیهی است که بهترین سن برای آموزش جدی موسیقی همان سنین کودکی است . یعنی کودک همزمان با کسب دیگر مهارتهای زندگی در مسیر کسب مهارتهای هنری نیز هدایت خواهد شد .البته این بدان معنا نیست که سنین دیگر برای آموزش موسیقی دیر است . و مثلا یک فرد پانزده ساله فکر کند که دیگر زمان مناسبی برای یادگیری موسیقی نیست . توصیه بنده به همه این می باشد که در هر سنی هستید موسیقی را شروع کنید و از این دنیای زیبا و منظم وطبیعی لذت ببرید .

انتخاب مربی

یکی از مهمترین نکاتی که در فراگیری موسیقی باید به آن توجه نمود انتخاب مربی است . بهترین مربی کسی است که با حوصله و با تجربه باشد . دارای سواد آکادمیک باشد . اخلاقش با خلق و خوی شما نزدیک باشد . با نظم و آراسته باشد .( به خصوص برای آموزش کودکان )توجه داشته باشید که همواره برای تغییر مربی آماده باشید زیرا برای دوره های فراگیری متفاوت که در فصل بعد به آن اشاره میکنم لازم است که معلمان متفاوت را تجربه کنید . البته باید ذکر نمود که این تغیرات حتما باید طبق اصول و ضوابط خاص انجام شود و کارشناسی لازم در این مورد صورت گیرد . زیرا همانقدر که تغییر مربی در سطوح متفاوت مفید است ، به همان اندازه ، تغییر معلم در زمان نا مناسب بسیار مضر خواهد بود .

زمان بندی دوره های فراگیری موسیقی برای یک ساز خاص

فراگیری کامل یک ساز به طور کلی به دوره های زیر تقسیم می شود :

1- مقدماتی

2- متوسطه

3- پیشرفته

4- استادی

بر اساس قوانین بین المللی مدارس موسیقی که کنسرواتوار نامیده می شوند ، تحصیل موسیقی از مبتدی تا پیشرفته در مورد یک ساز خاص به عنوان مثال پیانو حدود 8 الی 12 سال طول می کشد . که البته در این مدت غیر از فراگیری ساز دیگر دروس مرتبط با آن نیز نظیر سلفژ ، تئوری و.... ارائه خواهد شد . البته قابل ذکر است که با توجه به سختی واضح نوازندگی این مدت زمان برای هنرجویانی در نظر گرفته است ، که حداقل هفته ای دو یا سه جلسه در کلاسهای تخصصی موسیقی شرکت می کنند و از تمرینات مستمر روزانه برخوردارند . بنا بر این با توجه به اینکه هنرجویان در ایران اغلب همراه با تحصیل در مدرسه از دوران ابتدائی تا متوسطه و دانشگاه به امر فراگیری موسیقی نیز می پردازند و بنا به دلایل متعدد تعداد جلسات سالیانه آنها به ندرت به 40 جلسه می رسد ! می بایست سطح پیشرفت و اتمام دوره های فراگیری را نیز با توانایی خود و با نظر معلم خویش و کارشناسان امر بسنجند.

روش تمرین

از آنجا که در امر روش تمرین مناسب در یک صفحه نمی توان به بیان تمام آنچه لازم است پرداخت و با توجه به اینکه این مقاله جهت آشنائی مختصر و مفید شما عزیزان به صورت بسیار خلاصه تدوین شده است ، به طور کلی به بیان چند نکته مهم پرداخته می شود . برای اینکه بدانیم چقدر و چگونه تمرین کنیم باید به اندازه کافی از سخت بودن مهارتی که در حال یاد گیری هستید آگاه باشید .نکات اصلی در تمرین موسیقی عبارتند از :

الف : چنانچه هفته ای یک جلسه کلاس موسیقی دارید حتما هر روز هفته در ساعتی معین تمرین منظم داشته باشید . و خود را مکلف به انجام تمرینات مهارتی خود بدانید . به عنوان مثال اگر یک روز 3 ساعت تمرین کنید ، ولی 3 روز تمرین نکنید نتیجه مطلوب نخواهید گرفت .

ب : حتما گاهی برای دل خود تمرین کنید ، خارج از هر نوع تکلیف و اجبار خاص .

ج : گوش دادن به موسیقی های ارزشمند و تمرین نت خوانی و مطالعه دروس مربوط نیز ، جزو تمرین موسیقی شما محسوب می شود .

لازم به ذکر است که جگونگی تکنیک ها و تمرین های مهارتی از حوصله بحث خارج است و در کلاس درس هنر جو با توجه به شرایط و سطح پیشرفت هنرجو بیان خواهد شد .

پیشرفت و معنای آن در موسیقی

پیشرفت و معنای واقعی این کلمه یکی از معضلاتی است که در جامعه هنری به وفور در جریان است . بنابراین یکی از قدم هایی که این آموزشگاه جهت رفع این معضل فرهنگی برداشته ، تدوین طرح درس یک ساله ، معادل برگزاری 40 جلسه می باشد ، که با مدیریت و کارشناسی اینجانب و بر اساس معیارهای بین المللی ، و متناسب با سطح و میزان آماتور یا حرفه ای بودن هنرجو تنظیم شده است . بر اساس این طرح ، به طور دقیق مشخص می شود که هر هنرجو چند سال و در چه سطحی آموزش دیده است . باید توجه داشت که همواره سلایق شخصی و فرهنگ عمومی جامعه ، با نظر متخصصان امر تفاوت اساسی دارد .

بخش دوم

آسیب شناسی تدریس

مسیرهای غیر آکادمیک

آموزش در موسسات معتبر و به خصوص درجه یک ، صرفا به صورت آکادمیک می باشد . قبل از شروع دوره آموزشی خود حتما در زمینه تصمیم خود در جهت چگونگی طی مسیر آموزش و نحوه آن اطلاعات و آگاهی لازم را کسب نمائید . طول دوره های آموزشی ، تعداد جلسات لازم ، مقدار تمرین کافی و تکلیف پذیری شما مهمترین نکاتی است که باید در رابطه با آن تحقیق کنید . آموزش آکادمیک ، با نواختن چند آهنگ معروف و صرفا مهمانی پسند ، بدون توجه به معیارهای اصولی و علمی تفاوت بسیار زیادی دارد .

زیاده روی در اعمال سلیقه توسط اساتید

متاسفانه یکی از بن بست هایی که در گاهی در مسیر آموزشی اتفاق می افتد ، اعمال نظر غیر ضروری بعضی از مدرسان می باشد . از آنجا که معلمان روش های گوناگونی دارند و هر کدام مسیر خود را می پیمایند ، دخالت دیگر مدرسان صرفا منجر به بی اعتمادی هنرجو به مربی خود خواهد شد. چنانچه هنرجویان مایل باشند صرفا می توانند از نظرات معلمان با تجربه ، آن هم با تائید مربی خود بهره ببرند.

انگیزه ، حفظ آن و پیشنهاد راهکار

انگیزه ، حفظ آن و پیشنهاد راهکارخانواده – جامعه – مربی و موسسه آموزشی

این چهار رکن اساسی در جهت ایجاد انگیزه و حفظ آن می باشد . بارها دیده شده است که خانواده بی آنکه از سختی کار تدریس موسیقی آگاه باشد ، تمام بی انگیزگی فرزند خود را در جهت ادامه مسیر آموزش به دوش مربی می اندازد . باید به این نکته توجه داشت که کودکان و نوجوانان در دو جامعه بزرگ مدرسه و خانواده رشد می کنند . چنانچه در این دو محیط زمینه های مناسب فراهم نشود ، ایجاد انگیزه از جانب مربی تقریبا معجزه و محال است . تشویق والدین و جامعه در بیرون از آموزشگاه بسیار موثر خواهد بود . بردن کودکان و نوجوانان به کنسرت ها و اجراهای زنده موسیقی نیز در به وجود آوردن علاقه و انگیزه بسیار مهم است .

چند توصیه به والدین گرامی

قبل از ثبت نام فرزند خود در هر موسسه آموزشی حتما از طول دوره آموزشی ، انتخاب مربی مناسب ، راههای ایجاد انگیزه و جدیت برنامه درسی موسیقی اطمینان حاصل نمائید . عدم اطمینان شما به روش آموزش بزرگترین ضربه را به آموزش میزند .

به هیچ عنوان از کلاسهای موسیقی مهدکودک ها استفاده نکنید ، بزرگترین ضربه به موسیقی کودک کشور و دلزدگی های کودکان از موسیقی، از روشهای غلط این موسسات سرچشمه می گیرد .

شما قطعا هزینه مالی و زمانی زیادی را در جهت آموزش موسیقی فرزند خود صرف می نمائید ، بنابراین به تمرین فرزند خود اهمیت دهید و در یک محیط مناسب ، فرزند خود را برای تمرین های مهارتی موسیقی آماده نمائید . اجبارهای غیر اصولی فرزند شما را دلزده می کند .

فراگیری موسیقی ،فرایند پیچیده ای است لطفا آن را با سایر دروس و مهارت هایی که فرزندتان در حال یادگیری آن است مقایسه نکنید .

چنانچه مایل هستید فرزندتان دوره های کامل موسیقی را طی کند از کلاسها و دیگر برنامه های غیر ضروری بکاهید تا فرزندتان زمان کافی برای تمرین داشته باشد .

سخن آخر

توجه شما عزیزان در فراگیری موسیقی قابل تحسین است . باشد که با تلاش شما عزیزان و ما رشد و غنی سازی این هنر آسمانی در کشور عزیزمان ایران هر روز بهتر از گذشته باشد.